Jak rodzice mogą i powinni wspierać rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym.
Jak rodzice mogą i powinni wspierać rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym.
Rodzice powinni dbać o to , aby ich dziecko już od pierwszych tygodni życia miało dobry i prawidłowy wzór wymowy.
Do dziecka trzeba mówić dużo, ale powoli i wyraźnie, zdaniami krótkimi, o rzeczach dla niego zrozumiałych. Dlatego, jeśli dziecko ma trudności w mówieniu może to być winą otoczenia. Niekiedy sami rodzice przyczyniają się do powstawania opóźnienia w rozwoju mowy, czy nawet wady wymowy; dzieje się tak wtedy, gdy przemawiają do niego w sposób pieszczotliwy, zniekształcając wyrazy. Mając taki wzór do naśladowania, dziecko zaczyna wymawiać nieprawidłowo.
Często rodzice nie uświadamiają sobie tego, że ich dziecko ma wadę wymowy; są tak osłuchani z wymową dziecka, że uważają ją za prawidłową. Inni rodzice wiedzą, że dziecko źle wymawia, ale czekają, aż „z tego wyrośnie”.
Wady wymowy mają bardzo przykre następstwa:
- Dziecko wyśmiewane traci zaufanie do otoczenia, wzrasta u niego niechęć do mówienia,
- Ma trudności w pisaniu, ponieważ pisze tak, jak mówi.
Proponowane zabawy i ćwiczenia to oczywiście jeden z pomysłów na spędzenie czasu z własnym dzieckiem. Ich celem jest stymulowanie rozwoju mowy poprzez ćwiczenia pamięci słuchowej, rytmu, ćwiczenia oddechowe oraz usprawniające aparat artykulacyjny. Zanim jednak zaczniemy się bawić pamiętajmy o tym, że: Dla dziecka to ma być zabawa! W związku z tym nie należy wykonywać więcej niż 1-2 ćwiczenia na raz.
Rozwijanie mowy poprzez zabawę – przykładowe ćwiczenia logopedyczne
ĆWICZENIA JĘZYKA
„Spotkanie z Babą Jagą”
„Miotełka Baby Jagi” wysprzątała dom. Nasz języczek – miotełka wyczyści naszą buzię. Otwieramy buzię szeroko.
Miotełka czyści sufit (język przesuwa się w stronę podniebienia i policzków po wewnętrznej stronie). Podłoga też jest brudna, więc miotełka myje ją dokładnie (język kręci się na dnie jamy ustnej). Trzeba umyć też okna (język wędruje po wewnętrznej i zewnętrznej stronie zębów).Zostały jeszcze brudne miejsca (język wykonuje czynności podwijania za dolnymi zębami i wywijania za zębami górnymi).Baba jaga poczęstowała nas sokiem z cytryny, robimy „kwaśne miny”, uśmiechamy się i machamy Babie Jadze na pożegnanie.
„Języczek – gimnastyczek”
Języczek wychodzi z buzi, wita się z brodą, z kącikami ust i z nosem (czubek języka wznosi się nad górną wargę).
Spróbujmy językiem przykryć całą górną wargę, tak, jak pokazuję. Nasz język robi się teraz wąski jak palec i szeroki, jak łopata. Otwieramy buzię, języczek zwiedzi jej środek, przesuwamy język po suficie (podniebieniu), po ścianach (policzkach).
Zobacz, jakie kulki robią się na policzkach!
Teraz opuść język i przesuwaj go po podłodze (dnie jamy ustnej) . Języczek zwiedza ząbki (dotyka kolejno poszczególnych zębów górnych i dolnych). Cieszy się, ze mógł zrobić trudne ćwiczenie i naśladuje wesołego konika (klaskania), który biega po łące. Zmęczył się i opada na dół (język na dnie jamy ustnej, żuchwa opuszczona). Pora na coś słodkiego. Spróbujemy ustami językiem jeść owocową herbatkę ze spodka.
ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO
„Chore misie”
Dzieci naśladują chore misie , kapryszą, są senne, nie chcą jeść ani pić:
- ziewają szeroko,
- kaszlą z językiem daleko wysuniętym do przodu,
Jedzie wezwane pogotowie: eo, eo, au, au, ay, ay.
Przychodzi pan doktor, bada misie i zaleca im:
- płukanie gardła,
- połykanie pastylek,
- picie syropu.
Misie zmęczone zabiegami ziewają, ziewają i usypiają:
- chrapie na wdechu,
- chrapie na wydechu.
Misie budzą się . Będą brały inhalacje:
- dziecko zaciska na przemian dziurki nosa (w tym czasie oddycha wolną dziurką),
- następnie wydycha powietrze nosem – wdycha ustami.
ZABAWY SŁUCHOWE
- Rozpoznawanie różnych dźwięków z otoczenia – zwrócenie uwagi dziecka na nie, wyjaśnienie mu, z czym taki odgłos jest związany. Zabawy z wykorzystaniem kubeczków, butelek, garnków, pokrywek, pojemników z czymś sypkim, szczoteczki elektrycznej, szeleszczącej folii i papierów itp. Najpierw sprawdzamy razem, jakie odgłosy wydają rzeczy i przedmioty wybrane do zabawy, następnie prosimy dziecko, aby się odwróciło i odgadywało usłyszane dźwięki, potem zamieniamy się rolami.
- Zabawa w naśladowanie rytmu – wyklaskujemy lub wystukujemy rytm, a dziecko powtarza. Oczywiście potem zamieniamy się rolami.
Oto przykłady:
. . .
..
.. .
. ..
. ...
. . ..
.. . .
.. .. .
.. .. ..
. .. . .
. . .. ..
RYMOWANKI,WYLICZANKI, WIERSZYKI DO POKAZYWANIA I WYLICZANIA
„ Zwierzęce gadanie”
Co mówi bocian, gdy żabkę zjeść chce? Kle, kle, kle.
Co mówi żaba, gdy bocianów tłum? Kum, kum, kum.
Co mówi kaczka, gdy jest bardzo zła? Kwa, kwa, kwa.
Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? Miau, miau, miau.
Co mówi kura, gdy znosi jajko? Ko, ko, ko.
Co mówi kogut, gdy budzi się w kurniku? Ku, ku ryku.
Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? Me, me, me.
Co mówi krowa, gdy zabraknie jej tchu? Mu, mu, mu.
Co mówi wrona, gdy wstaje co dnia? Kra, kra, kra.
Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? Hau, hau, hau.
Co mówi baran, gdy spać mu się chce? Bee, bee, bee.
Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce?
Nic! Przecież ryby nie maja głosu!
„ Rymowane wierszyki”
Zadaniem dziecka jest ułożyć rym do podanej części zdania np.:
Lata osa koło...
Leci muszka koło...
Ciele, co językiem ...
Owoce spadają, dzieci je ...
Sowa to mądra ...
Przyszła koza do ...
ĆWICZENIA ODDECHOWE
- Puszczanie baniek mydlanych przez słomkę.
- Dmuchanie na kuleczkę z watki – „mecz” (2 osoby na przeciw siebie
wbijają gole),
- Dmuchanie na serwetkę – zabawa w „ducha” (głowa odchylona w tył,
kładziemy serwetkę na twarzy, robimy wdech nosem i mocny wydech
ustami tak, aby serwetka poleciała do góry)
- Dmuchanie na inne drobne przedmioty – piórka, piłeczkę do ping-ponga itp.
- Przesuwanie różnych małych przedmiotów poprzez dmuchanie na nie przez słomkę.
- „Sadzenie kwiatków”, „odkurzacz” – zabawy te polegają na zasysaniu przez słomkę małych kawałków papieru.
- „Gra” na flecie, glinianych ptaszkach, gwizdkach itp.
- Na wydechu długo wymawiamy samogłoski: a, e, o, u, y...
UWAGA!
- Nie robimy tych ćwiczeń zbyt długo – może dojść do hiperwentylacji.
- Bawimy się w przewietrzonym pomieszczeniu.
- Pojemność płuc dziecka jest mniejsza niż dorosłego, więc przy zabawach, „kto dłużej będzie dmuchał, kto dłużej powie...” – zawsze wygra dorosły
Źródło: Bajkowe ludki - zajęcia z logopedii ćwiczenia-logopedyczne-dla-dzieci-przedszkolnych.html
Opracowała: mgr Beata Jóźwik