Kiedy do logopedy?
Kiedy do logopedy?
Trzylatek rozumie to, co do niego mówimy, przy czym treści naszych wypowiedzi nie mogą wybiegać poza wcześniejsze doświadczenia dziecka. Dziecko spełnia polecenia zawierające
znane mu wyrazy (np. wskazuje części twarzy, ciała, przynosi przedmioty, pytane - podaje
swoje imię, wykonuje codzienne czynności według podanych poleceń słownych np. połóż lalkę spać). Trzylatek komunikuje się już z otoczeniem za pomocą zdania dwu-, trzy- wyrazowego. Mówi chętnie i dużo. Opowiada o tym, co widzi, czuje (np. pada deszcz, jest zimno itp.).
Trzyletnie dziecko powinno wymawiać prawidłowo następujące głoski: a, o, u, e, y, i , p, m, (także zmiękczone: pi, bi, mi), f, w, (fi, wi), t, d, n, ń, l (li), ś, ź, ć, dź, k, g (ki, gi), h, j, ł. Zdarza się, że w trudnych wyrazach głoski mogą być opuszczone bądź zastępowane innymi głoskami.
Głoski: s,z,c,dz bywają jeszcze zastępowane przez głoski: ś, ź, ć, dź.
Głoska: r wymawiana jest bardzo często jako: l, ale zdarza się również, że jest zastępowana przez j.
Głoski: sz, ż, cz, dż są wymawiane jako: s, z, c, dz, bądź ś, ź, ć, dź.
Należy jednakże pamiętać o tym, aby nie naśladować wymowy dziecka, gdyż wypowiedzi osób dorosłych są wzorem, według którego dziecko uczy się mówić. Powinny być zawsze pełne i poprawne, a wszystkie głoski wymówione prawidłowo.
W tym okresie pojawia się niekiedy rozwojowa niepłynność mowy, związana często z trudnością w wyrażaniu myśli czy silnym pobudzeniem emocjonalnym.
U niektórych dzieci mogą pojawić się już głoski: r oraz: sz, ż, cz, dż, pamiętajmy jednak o tym, że ich wymawianie jako: s, z, c, dz, oraz l jeszcze w tym okresie jest normą.
Czterolatek rozumie i wykonuje nasze polecenia, także i te, które zawierają wyrażenia przyimkowe (na, pod, do, w, przed, za, obok ), rozpoznaje kolory, pytane odpowiada,
co robi, czy jest mu zimno, kiedy jest głodne itp. Wypowiedzi dziecka wybiegają poza
aktualnie przeżywaną sytuację. Dziecko potrafi mówić o przeszłości i o przyszłości.
Dziecko ma jeszcze trudności w budowaniu wypowiedzi poprawnych pod względem gramatycznym, ale pojawia się zaciekawienie poprawnością językową. Czterolatek zadaje bardzo dużo pytań, które są podyktowane ciekawością świata i przekonaniem, że dorośli wiedzą wszystko.
Na wszystkie pytania dziecka trzeba odpowiadać cierpliwie i wyczerpująco. W ten sposób pobudzamy rozwój intelektualny dziecka i proces rozwoju mowy.
Charakterystyczne dla tego okresu jest tworzenie przez dziecko form analogicznych do używanych wyrazów tzw. neologizmów (np.siądźka oznaczająca pupę).Nie należy jednak tego utrwalać. Zawsze po takiej wypowiedzi trzeba podać dziecku prawidłową nazwę.
Głoski: s, z, c, dz powinny już brzmieć twardo i (podobnie jak głoski: ś, ź, ć, dź)
U niektórych dzieci mogą pojawić się już głoski: r oraz: sz, ż, cz, dż, pamiętajmy jednak o tym, że ich wymawianie jako: s, z, c, dz, oraz l jeszcze w tym okresie jest normą.
Wypowiedzi pięciolatka przyjmują formę wielozdaniową. Dziecko chętnie opowiada o tym, co się działo w przedszkolu, na spacerze, potrafi opowiedzieć obejrzany film. Pytane o znaczenie słów potrafi je wyjaśnić. Potrafi opisywać przedmioty, podając ich cechy charakterystyczne oraz ich przydatność.
W swoich wypowiedziach dziecko uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo - skutkowe. Agramatyzmy zanikają. Wymowa doskonali się. Głoski: r, oraz sz, ż, cz, dż wymawiane są prawidłowo. Wszystkie głoski dźwięczne brzmią dźwięcznie (b, d, g, w, z, dz, ź, dź, ż, dż).
Do swoich zabaw i opowiadań pięciolatki często zaczynają wprowadzać bogaty świat fantazji, jest to prawidłowość zwana konfabulacją, wynikająca ze zderzenia dziecka z ogromnym światem,
w którym wszystko może się zdarzyć.
Rozwój mowy dziecka powinien być ostatecznie zakończony do 6 roku życia, ale proces rozwoju funkcji komunikacyjnej języka trwa nadal.
U niektórych dzieci umiejętność odbioru i rozumienia poleceń słownych z jakiś przyczyn
jest zaburzona, to powoduje słabszą umiejętność tworzenia wypowiedzi słownych, co wiąże się
ze słabszym przyswajaniem nowego słownictwa, dziecko ma trudności w tworzeniu dłuższych wypowiedzi oraz w budowaniu zdań poprawnych pod względem gramatycznym. Czasami nie rozumie poleceń słownych. Tu powinniśmy sprawdzić przede wszystkim słuch fizjologiczny naszego dziecka, aby wykluczyć bądź potwierdzić wadę słuchu.
W żadnym z omówionych okresów rozwoju mowy dziecka nie powinny pojawiać się zdeformowane głoski, dziecko w żadnym wypadku nie powinno wysuwać języka między zęby
czy realizować głosek w sposób „mokry” czy świszczący.
Nasze zastrzeżenia powinno też budzić zbyt szybkie lub zbyt wolne tempo wypowiedzi
i jej monotonność, albo nawykowe mówienie przez nos.