Puzzle - doświadczenia, zabawa, nauka i rozwój
Puzzle – doświadczenie, zabawa, nauka i rozwój
Puzzle to nie tylko zabawa. Dzieci bawią się przede wszystkim dla przyjemności i satysfakcji, zazwyczaj pod wpływem uczuć zaciekawienia, chęci doświadczenia, pragnienia zetknięcia się z tym, co działa na ich wyobraźnię i wrażliwość estetyczną. Puzzle to elementy, które wzbudzają zaangażowanie i jednocześnie mobilizują dziecko do wytrwałości, skupienia uwagi oraz planowania własnych działań. Jako doskonały przykład zabawy konstrukcyjnej puzzle kształtują również precyzję ruchów oraz umiejętności projektowania.
Już od 18-tego miesiąca życia możemy rozpocząć zabawę z zastosowaniem prostych układanek o dużych elementach – tak aby zadaniem dziecka było np. wypełnienie pustych miejsc, włożenie kapelusza na głowę misia lub umieszczenie pieska w budzie. Ćwiczymy chwytność palców oraz precyzję ruchów, dopasowując właściwy element do odpowiedniego miejsca. Ponadto dziecko wykorzystuje układanie, by umacniać doświadczanie siebie jako sprawcy zmian, jakie zachodzą w wyniku jego przemyślanej aktywności.
W przybliżeniu od 3-go roku życia możemy wprowadzić puzzle o dużych elementach. Przy zakupie pierwszego opakowania należy zwrócić uwagę na to, by obrazek był wyraźny. Kolory pierwszych układanek powinny być zdecydowane, a przedstawione elementy wyodrębnione wyraźnymi konturami. Oczywiście warto kupić puzzle z ulubionym bajkowym bohaterem, co zwiększy ich atrakcyjność i pomoże zachęcić do zabawy niechętne układankom dziecko. Jeśli tylko nasze dzieci będą sprawnie i często układały puzzle, to wpóźniejszym okresie szybciej nauczą się również rozróżniać litery i cyfry. Zabawa puzzlami przygotowuje do nauki czytania i pisania, ponieważ wykorzystuje wspólne dla tych czynności procesy organizacji spostrzegania: zdolności dokonywania operacji analizy i syntezy wzrokowej. Układanie puzzli związane jest bezpośrednio z obszarami odpowiedzialnymi za spostrzegawczość, zdolności różnicowania figur, koordynację analizatorów (oczu i rąk). Jest to szczególnie ważne dla dzieci z grupy ryzyka dysleksji lub ujawniających zaburzenia o tym profilu, co przejawia się m. in. w postaci: mylenia podobnych w kroju liter, zapisywania znaków graficznych w lustrzanym odbiciu, problemów z orientacją kierunkową (mylenie stron prawej i lewej), zaburzeń koncentracji uwagi i koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Układanie puzzli stwarza dziecku ponadto możliwości samodzielnej lub grupowej zabawy. Warto by rodzice układali puzzle zarówno ze starszymi, jak i młodszymi dziećmi. Wspólna zabawa uczy dzieci współdziałania, dzięki czemu zaczynają one dążyć do wywierania wpływu na zachowanie innych już nie tylko ze względu na własne potrzeby, ale przede wszystkim ze względu na wykonywane zadania i wspólne cele. Możemy obserwować to zjawisko w postaci coraz bardziej zaawansowanych zachowań społecznych, takich jak inicjowanie, protestowanie, ocenianie, zachęcanie, kierowanie. Czas spędzony z dziećmi na wspólnym układaniu puzzli przyniesienie wiele korzyści – maluchy będą lepiej przygotowane do odkrywania świata, a nasze starsze dzieci będą rozwijały wyobraźnię, zdolności społeczne i własną kreatywność. W tym czasie mamy nieocenioną szansę ofiarować sobie nawzajem dużo zainteresowania, zaangażowania i radości.